Í byrjun apríl fyrir tæplega sextíu árum fór skröltandi grár Ferguson traktor um götur Reykjavíkur. Hvort traktorinn eða kerran sem hann dró, vakti meiri athygli borgarbúa sem spókuðu sig í blíðunni þennan sunnudaginn, er ekki gott að segja en hvort tveggja vakti athygli.
Kerran var skreytt fánum og á hana var letrað „lengsti miði landsins“. Í kerrunni voru ungir skátar, þeirra á meðal Friðrik nokkur Sophusson. Var sá með stórt gjallarhorn og af og til hóf hann upp raust sína og hvatti „góða Reykvíkinga” til að kaupa „lengsta happdrættismiða landsins”.
Tiktúrur í traktornum
Morgunblaðið birti dálitla umfjöllun um þetta uppátæki skátanna en sem fyrr segir vakti traktorstúrinn um bæinn á sunnudegi nokkra athygli. Það fór síður en svo lítið fyrir hersingunni en til þess var leikurinn jú gerður. Athygli fólks var vakin á happdrætti skátanna og „lengsta miða landsins“.
Blaðamaður greip tækifærið þegar traktorinn staðnæmdist við umferðarljós og náði hann þá tali af unga manninum með gjallarhornið. Það var Friðrik Sophusson.
„Það kom á daginn að þau höfðu lent í ýmsum hrakningum á leið sinni um borgina, því að ,„Gamli Gráni”, eins og þau nefndu dráttarvélina, hafði sprengt af sér annað framdekkið inni í Sogamýri. En málinu var þó fljótt bjargað, sagði Friðrik. Við héldum í einum grænum suður í Fossvog til Geirs í Eskihlíð og hann var svo greiðvikinn að kippa hjóli undan einni dráttarvéla sinna og lána okkur,“ var haft eftir fyrirliðanum.
Þess má til gamans geta að Geir (Geir Gunnar Gunnlaugsson 1902-1995) í Eskihlíð reisti síðar býlið Lund við Nýbýlaveginn í Kópavogi og byggði þar upp mikinn búskap. Nú standa þar blokkir en man undirrituð vel eftir Geir gamla og „sveitinni“ hans rétt fyrir neðan Toyotaumboðið.
Allur gangur fjaraði úr traktornum
Friðrik hélt frásögninni áfram og sagði: „En ekki var öll nótt úti enn […] því að stuttu síðar tók Gráni aðra sótt og fékk hóstakviðu svo mikla, að um síðir fjaraði allur gangur úr honum. Við brugðum skjótt við eins og fyrri daginn, enda kjörorð okkar skáta „Ávallt viðbúnir”; við bönkuðum utan vélarhúsið, könnuðum benzínforðann, sem reyndist þó nægur og reyndum með öllum ráðum að grafast fyrir um orsakir þessa skyndilega sjúkdóms.“
Ekkert gekk og var útlitið á þessum tímapunkti hreint ekki gott. Þá barst hjálp úr óvæntri átt:
„Þegar við svo um síðir vorum orðnir alveg ráðþrota, dettur þá ekki niður úr skýjunum fimm ára snáði, sem segir við okkur: „Það er bara karbaratorinn”. Sá stutti sagðist hafa verið í sveitinni hjá frænda sínum og hafði þessi læknisráð frá honum. Voru nú hendur látnar standa fram úr ermum og blöndungurinn hreinsaður með þeim árangri, að líf færðist aftur í Grána,“ sagði Friðrik sem virðist hafa verið býsna skrafhreifinn og lék á alls oddi í viðtalinu.
Volkswagen á eftir skátunum
Því næst greindi Friðrik frá því að Volkswagenbifreið hafi veitt heykerrunni eftirför:
„Við botnuðum ekkert í því, að sami bíllinn var búinn að aka á eftir okkur í langan tíma. Þegar okkur tókst ekki einu sinni að hrista hann af okkur með því að fara krókaleiðir, fór okkur ekki að verða um sel. Ekki tókst okkur heldur að hrista bílinn af okkur með því að „gefa í”, því að Grána greyinu var farið að daprast töltið, þegar á leið ferðalagið. Að lokum námum við staðar. Þá stóð ekill Volkswagenbifreiðarinnar úr farartæki sínu, gekk til okkar og spurði: „Eru til miðar?” Við héldum það nú!“
Braggana burt
Ekki kom fram hve langur happdrættismiðinn var né heldur hve mikið hver miði kostaði. Aðalatriðið kom þó fram í lok greinarinnar sem birtist í blaðinu í apríl 1965 en þá var Friðrik spurður hvernig skátarnir hygðust verja því fé, sem happdrættið gæfi „í aðra hönd“ eins og það var orðað. Svarið var nokkuð langt en of skemmtilegt til að stytta það. Hér er svar hins unga Friðriks Sophussonar:
„Ja, hver vill ekki stuðla að fegurð borgarinnar með því að losna við braggana við Snorrabrautina, sem skátar hafa fyrir félagsheimili? Það er fyrir löngu tími til kominn að skátar eignist sómasamlegt þak yfir höfuðið fyrir starfsemi sina. Skálinn hefur einnig í langan tíma verið ákaflega vinsæll aðsetursstaður nagdýra sem þangað hafa leitað og hrellt litlar skátastúlkur og etið af veizluborðum, en þess eru dæmi. […] Við höfum þegar eignazt lóð, sem skátaheimilið stendur nú á. Reykjavíkurborg gaf okkur hana á 50 ára afmæli hreyfingarinnar 1962. Skátahreyfingin nýtur ekki opinberra styrkja nema að mjög takmörkuðu leyti og þess vegna verðum við sjálf að afla fjár eftir þeim leiðum, sem við teljum hagkvæmastar.“
Svo mörg voru þau orð!
Fleira íslenskt og bílatengt frá svipuðum tíma:
Ljótt af blaðamanni að nota orðið bíldrusla
Skroppið á rúntinn ´64
„Kjarval var svolítið skrýtinn“
?Hvað finnst þér, lesandi góður? Smelltu hér til að skapa umræður við Facebookfærslu þessarar greinar! Og endilega láttu þér „líka“ við okkur á Facebook til að missa ekki af fréttum úr bílaheiminum.
Umræður um þessa grein