Margt er nú kúnstugt í bílheimum. Til dæmis þar sem keppt er á furðulegum bílum í hringakstri og hver bíll er með hjólhýsi í eftirdragi. Hjólhýsin tætast í döðlur og allir áhorfendur virðast kampakátir.
Jæja, þetta skil ég ekki en sé þó húmor í vitleysunni. Þó svo að ekki sé alveg ljóst út á hvað þetta gengur.
Svo eru það „lowriderar“. Hvað er það eiginlega?
Lowrider-bílar eru sérsmíðaðir og þeir lækkaðir (hér á landi eru bílar yfirleitt hækkaðir upp – þetta ku vera andstæðan og helst rúmlega það ef hægt væri að komast ögn undir yfirborð jarðar).
Eru bílarnir oftar en ekki málaðir listilega og þeir skreyttir hátt og lágt með öllu tiltæku prjáli, glyngri og glysi. Þeir „lágu“ eru gjarnan á mjög svo skrautlegum og oft æpandi felgum.
Ef maður er þannig þenkjandi að spyrja út í tilganginn þá er t.d. svarið sem Wikipedia gefur frekar ömurlegt: „Lowrider-bílar þjóna engum hagnýtum tilgangi.“ Skellur.
En við nánari skoðun kemur nú eitt og annað í ljós sem er ekki eins fúlt og tilgangsleysið hér að ofan.
Ákveðin yfirlýsing, listform og vísun í uppruna
Samkvæmt Wikipediu tók „lowriderinn“ að færa sig upp á skaftið, þó ekki beint drifskaftið, upp úr seinna stríði. Í Kaliforníu. Nánar tiltekið í Los Angeles.
Það voru einna helst ungmenni af mexíkóskum uppruna (Mexican-American) sem fóru að rugla í hlutföllum, lækka bíla og svo var aðalatriðið að aka nógu brandskoti hægt eftir götunum á þessum niðurdregnu ökutækjum.
Einkunnarorðin voru: Low and Slow
Það, að mála bílinn, breyta honum og aka öðruvísi en aðrir í umferðinni var eins konar uppreisn gegn hinu hefðbundna mynstri. Að gera hlutina eftir eigin höfði og láta skoðanir annarra lönd og leið. Að „aka á móti umferðinni“ var í raun inntakið. Þ.e. að synda gegn straumnum.
Bílarnir (og menningin sem skapast hefur í kringum þá) eru í raun tjáningarform sem varpar ljósi á lífsstíl og viðhorf ákveðins hóps bílafólks. Og um leið er þarna oft að finna skírskotun í upprunann, þ.e. Mexíkó.
Bannað að lækka
Við þessum óþægindum var auðvitað brugðist af löggjafanum og árið 1958 tók gildi í Kaliforníu lagagrein sem bannaði akstur visst lágra bifreiða. Endilega smellið á hlekkina til að fræðast nánar um þetta.
Ekki leið á löngu þar til leið framhjá þessum leiðindum var fundin.
Maður að nafni Ron Aguirre fann út hvernig hægt væri að hækka bílana og lækka eftir „þörfum“ með vökvadælum. Og það með einum rofa!
Vaxandi vinsældir hinna lágu
Ótrúlegt en satt (fyrir okkur sem búum í landi hraðahindrana og vondra vega) þá hafa vinsældir bíla á borð við „lowrider“ farið vaxandi á síðustu áratugum.
Rapparar, hipp-hopparar og fönk-hvaðþettanúheitiralltsaman fóru að hampa þessum sérstöku bílum upp úr 1990. Tónlistarmyndbönd hafa eflaust hjálpað til við kynningu „lowridera“. Vinsældirnar bárust alla leið til Japan og í kringum aldamótin seldust bílar af í þessum útfærslum eins og ylvolgar eplaskífur í Japan. Enn eru lowrider-ar vinsælir í Japan þótt vinsældirnar hafi dvínað til muna síðustu ár.
Háir sem lágir á meðal þeirra lægstu
Til eru fjölmargir flokkar innan þess grunnflokks sem best er að kalla „lowrider“. Reyndar kom einhver með góða tillögu inni á Nýyrðavef Árnastofnunar um íslenskt heiti:
Lágfari. Það þykir undirritaðri ljómandi gott orð! Hægfara lágfarar.
Rétt eins og orðið „lowrider“ getur orðið lágfari bæði vísað til ökutækisins eða ökumanns. Ökutækin, jú, það er lágt undir þau en samt getur orðið líka vísað til þeirra sem má bæði hækka og lækka í snatri.
Þannig má eiginlega segja að til séu háir „lowriderar“. En það er kannski fullmikil einföldun á þeim ýmsu flokkum lágfara. Best að fjalla um það síðar ef áhugi er til staðar hjá lesendum.
Ekki hika við að láta í ljós skoðanir eða áhuga en það má gera á Facebooksíðu okkar eða einfaldlega með því að senda undirritaðri tölvupóst á malin@bilablogg.is.
En þó maður skilji kannski minna en ekki neitt í þessu þá er samt gaman að sjá eigendurna. Svo stolta að sýna tívolítækin sem þeir hafa smíðað og gefið allt sitt í.
Umræður um þessa grein