Eva stefnir að því að gera bíla öruggari fyrir konur
Fyrsta árekstrarprófunarbrúðan fyrir konur
Konur eru í verulega meiri hættu á að slasast í bílslysi. Fyrsta alvöru kvenkyns árekstrarprófunarbrúðan miðar að því að útrýma þessum galla
Næstum allir kannast nú við „kynbundinn launamun“, þ.e. óhagstæðan kynbundinn mun á launum kvenna og karla.
Á hinn bóginn er „kynjaöryggisbilið“ minna þekkt. Þar kemur fram að konur séu í verulega aukinni hættu á meiðslum og jafnvel dauða í bílslysi.
Gögn frá bandarísku umferðaröryggisstofnuninni NHTSA vekja marga til umhugsunar: Í ökutækjum frá árgerðum 1960 til 2009 voru líkurnar á því að konur létu lífið í umferðarslysi 18,3 prósent meiri en karlar.
Þegar öllu er á botninn hvolft: Ef litið er á bíla frá árgerðum 2010 til 2020 lækkar verðgildið í 6,3 prósent. Fyrir árgerðina 2015 til 2020 telur NHTSA mismuninn aðeins 2,9 prósent. „Kynjaöryggisbilið“ í óhag kvenna heldur áfram að vera til, jafnvel þótt það sé að minnka.
Stöðluðu dúkkurnar eru karlkyns
Að mati sérfræðinga er sú þversögn að bílar hafi orðið öruggari og öruggari með árunum, en einkum karlar notið góðs af þeirri jákvæðu þróun, vegna eðlis slysarannsókna. Og ekki síst vegna tilraunadúkkana sem notaðar eru.
Frá því að þær voru kynntar seint á fjórða áratugnum hafa þær aðallega líkt eftir karlkyns líkamsbyggingu.
Þess vegna hafa öryggiskerfi í bílum verið fínstillt fyrir karlmannlega vöxt.
Hefðbundin brúða sem notuð er í Evrópu og Bandaríkjunum er 1,75 metrar á hæð og vegur 78 kíló. Til viðbótar við brúður í barnastærð eru líka notaðar gervi-kvenkyns árekstrarprófunarbrúður (þær kallar ADAC „Hybrid Frau“ 5%). En þetta eru aðeins minni og léttari brúður en karlkyns hliðstæða þeirra.

?Astrid Linder helgar vinnu sína því markmiði að síðasta prósent „kynjaöryggisbilsins“ gufi upp. Þessi sænska kona stundar rannsóknir á viðfangsefni umferðaröryggis við Chalmers Tækniháskólann í Gautaborg og fyrir sænsku vega- og umferðarrannsóknastofnunina VTI og styður einnig samsvarandi verkefni Volvo bílaframleiðandans. Ásamt rannsóknarteymi hefur Linder þróað fyrstu alvöru kvenkyns árekstrarprófunarbrúðuna sem þau nefna Evu.
Mismunandi líkamsbygging, mismunandi áherslur
Eva er 1,62 metrar á hæð og 62 kíló að þyngd. Það eru ekki aðeins þessi lykilgögn sem eru frábrugðin gögnum sem áður voru notaðar.
Líkami kvenna er allt öðruvísi lagaður og hefur allt aðra þyngdarpunkta, þar sem mjaðmir og mjaðmagrind eru til dæmis öðruvísi í laginu.
Það er líka önnur búk- og vöðvauppbygging. Þar sem fyrirkomulag öryggiskerfa eins og loftpúða, höfuðpúða og belta, en einnig sæta og pedala, er fínstillt fyrir venjulegan karlmann, eru konur í óhagræði um leið og þær setjast inn í bílinn. Og sérstaklega þegar þeir taka sér sæti undir stýri.
„Það eru umfram allt hálsvöðvarnir sem eru meira áberandi hjá körlum en konum,“ útskýrir Siegfried Brockmann, yfirmaður slysarannsókna hjá GDV, „Welt“.
Af þessum sökum er hættan á að verða fyrir alvarlegra höggi á háls við aftanákeyrslu, til dæmis, meiri hjá konum en körlum.
Samkvæmt NHTSA eru fótleggir, handleggir og brjóstmeiðsli einnig verulega algengari hjá konum í slíkum tilfellum.
Það þarf að laga reglur
Það að Eva sé alvöru kvenkyns árekstrarprófabúrúða þýðir ekki að hún verði notuð. Samþykktaraðferðin í ESB, til dæmis, kveður nú beinlínis á um að bílbelti séu prófuð á meðalstærð karlmannsbrúðu.
Astrid Linder krefst þess að þessari reglugerð breytist og að árekstrarpróf með kvenbrúður verði fljótlega forsenda fyrir samþykki nýrra bílategunda.
Sameinuðu þjóðirnar eru nú að skoða hvort breyta eigi reglugerðum sínum í framtíðinni.

Hversu fljótt er hægt að ná jöfnuði hvað varðar árekstrarprófunarbrúður ætti ekki síst að vera spurning um kostnað.
Samkvæmt ADAC kostar eintak af venjulegu brúðunni Thor 50% sem nú er notaður um eina milljón evra.
Það er vegna dýrrar þróunar sem getur kostað tugi milljóna. Þegar öllu er á botninn hvolft hefur nútímabrúða sína eigin rafhlöðu, geymslutækni og um 100 mjög viðkvæma skynjara sem einnig þarf að kvarða reglulega. Það eitt og sér kostar 20.000 evrur í hvert skipti, segir ADAC.
(frétt á vef Auto Motor und Sport)
Umræður um þessa grein